Toàn cảnh về Gaddafi: Từ ngai vàng xuống ống cống

Toàn cảnh về Gaddafi: Từ ngai vàng xuống ống cống

Gadhafi: "Tôi đã làm gì các anh?"

Cuộc đời Gadhafi qua ảnh

Tự xưng là "vua của các ông vua châu Phi", "thủ lĩnh của các nhà lãnh đạo Ảrập", từ khi lên nắm quyền cách đây 42 năm, Moammar Gadhafi vẫn là một trong những lãnh đạo gây tranh cãi nhất thế giới.

 

Năm 1969, vị đại úy 27 tuổi Moammar Gadhafi lật đổ vua Libya trong một cuộc chính biến không đổ máu. Ông ta tự phong hàm đại tá và tuyên bố Libya là một quốc gia theo chủ nghĩa xã hội. Theo ông ta, Libya là một nền dân chủ song lời nói của ông ta là luật.

Gadhafi tuyên bố bản thân là "vua của các vị vua" châu Phi, "lãnh đạo của thế giới Ảrập" và phản đối chủ nghĩa đế quốc. Tuy nhiên về sau này, năm 2009, Gadhafi lại ký một thỏa thuận hợp tác với nước từng đô hộ Libya - Italy.

Sau khi giành quyền lực, Gadhafi không tự phong danh hiệu tướng lĩnh mà chỉ nhận làm đại tá. Ông ta lý luận rằng một quốc gia được điều hành bởi tập hợp ý chí của dân chúng như Libya không cần một vị tướng làm thủ lĩnh.

Phương pháp tiếp cận chính trị của Libya là lập nên một thể chế dân chủ trực tiếp ở Libya - một điều mà những người phản đối cho rằng không thể thực hiện trong một quốc gia thuộc thế giới thứ ba có 3 triệu người nằm trên diện tích 1,7 triệu km vuông. Nó chỉ là tấm màn che cho chủ nghĩa độc tài của ông này, giới phân tích nói.

Yasser Arafat, tổng thống đầu tiên của Palestine, gặp Gadhafi năm 1996. Quan hệ giữa Gadhafi và các quốc gia Ả rập khá êm đẹp. "Tôi không thể thừa nhận nước Palestine hay Israel", ông này từng nói. "Người Palestine là những kẻ ngốc, còn người Israel cũng là những gã khờ". Tháng 1/2009, ông ta viết rằng ông ta ủng hộ giải pháp một quốc gia để giải quyết xung đột Israel-Palestine.

Một cảnh sát đứng cạnh khoang lái của chiếc máy bay Pan Am 103 phát nổ trên bầu trời Lockerbie, Scotland, làm chết 270 người trên khoang. Chỉ một nghi phạm bị kết án tù vì vụ đánh bom này. Đây là cựu điệp viên của lực lượng tình báo Libya. Nhiều người cho rằng chính phủ của Gadhafi đứng sau vụ Pan Am 103 và vụ đánh bom một hộp đêm Berlin năm 1986 nhằm trả đũa cho hoạt động của Hải quân Mỹ ở vịnh Sidra.

Năm 2001, Gadhafi tuyên bố rằng bản án đối với cựu điệp viên Libya trong vụ Pan Am 103 là một trò đùa và trái với công lý. Sau đó, năm 2003, chính phủ Libya chính thức thừa nhận đứng đằng sau vụ đánh bom và năm 2008 đã trả nhiều triệu USD cho gia đình các nạn nhân của vụ Pan Am 103, vụ đánh bom ở Berlin và một số vụ khủng bố khác.

Năm 1990, Nelson Madela và Gadhafi ở Tripoli. Mandela từng nói rằng Libya và Gadhafi từng kêu gọi việc thả ông ra khỏi nhà tù của chế độ phân biệt chủng tộc từ lâu trước khi các nền dân chủ phương Tây lên tiếng. Chính Mandela đã thuyết phục Gadhafi đưa những nghi phạm vụ đánh bom Pan Am 103 ra tòa án quốc tế.

Gadhafi được bảo vệ bởi một nhóm các nữ binh sĩ và từ lâu kêu gọi giải phóng phụ nữ khắp thế giới. "Phải có một cuộc cách mạng toàn cầu nhằm chấm dứt những thứ ngăn cản phụ nữ thực hiện những vai trò tự nhiên của họ và cả thực hiện những nhiệm vụ của đàn ông để có thể bình đẳng về quyền lợi", ông lập luận.

Gadhafi bắt tay với người đứng đầu ủy ban châu Âu Romani Prodi ở Bỉ năm 2004. Ông thường xuyên công du với 40-50 cận vệ nữ mặc đồng phục.

Một trong những dinh thự của Gadhafi ở Tripoli bị hư hại trong một cuộc không kích bởi Mỹ năm 1986. Dấu tích của bom đạn vẫn còn hiển hiện trong bức ảnh chụp năm 2004. Tổng thống Mỹ Ronald Reagan ra lệnh không kích sau khi có bằng chứng cho thấy Libya tham gia vào vụ đánh bom ở Berlin, nhằm vào binh sĩ Mỹ. Sau vụ đánh bom Berlin, Libya bị cô lập về kinh tế và ngoại giao trong suốt một thập kỷ.

Năm 1979, nhà văn Italy Oriana Fallaci tiến hành một cuộc phỏng vấn nổi tiếng với Gadhafi, trong đó, bà đặt câu hỏi về sự ủng hộ của ông ta với những nhà độc tài như Idi Amin, ở Uganda. Gadhafi trả lời rằng ông ta là một người bạn với Amin vì "Amin đã và đang chống Israel".

Gadhafi vạch ra triết lý chính trị trong Sách xanh, trong đó, ông ủng hộ một xã hội không dựa trên chủ nghĩa tư bản hay chủ nghĩa xã hội và thể hiện ý chí của dân chúng. "Bạo lực và những thay đổi do bạo lực mang lại đều không phải là dân chủ dù nó là phản ứng trước điều kiện phi dân chủ trước đó. Vậy, giải pháp là gì? Giải pháp nằm ở chỗ người dân là công cụ của chính phủ".

Gadhafi tại hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi năm 2003. Gadhafi kêu gọi thành lập một Hợp chủng quốc châu Phi, một liên bang các quốc gia châu Phi. Trong cuốn Sách Xanh, ông ta dự đoán sự nổi lên của lục địa đen. "Một vòng mới của lịch sử sắp xảy ra, sự thống trị của người da vàng ở châu Á và phong trào thuộc địa hóa khắp toàn cầu của người da trắng sắp nhường bước cho sự trỗi dậy của người da đen".

Gadhafi gặp gỡ Tổng thống Italy Giorgio Bapolitano ở Rome tháng 1/2009. Trong những năm gần đây, Gadhafi liên tục xây dựng hình ảnh Libya là một quốc gia trung dung. Nhà lãnh đạo từng cực lực phản đối chủ nghĩa đế quốc giờ lại kết thân với Italy, từng đô hộ Libya.

Điệp viên bị kết án trong vụ Lockerbie và con trai của Gadhafi trở về Tripoli tháng 8/2009. Điệp viên này được Scotland thả sau khi đã bóc lịch 8 năm trong tù. Ông này, luôn bác cáo buộc thực hiện vụ đánh bom, được đón như người hùng khi trở về.

Gadhafi chờ cãc lãnh đạo Ả rập ở sân bay tại thành phố Sirte hồi tháng 3/2006. Phía sau ông ta là một trong những vệ sĩ nữ. "Tôi là một lãnh đạo quốc tế, thủ lĩnh của các lãnh đạo Ả rập, vua của các vị vua châu Phi, lãnh tụ của những con chiên Hồi giáo. Vị thế của tôi không cho phép tôi tự hạ thấp bản thân", Moammar Gadhafi nói năm 2009.

Mai Trang (Ảnh: Life)

Từ ngai vàng xuống ống cống

Là nhà lãnh đạo lập dị và khó đoán nhất trên hành tinh, để lại dấu ấn riêng trên chính trường thế giới, Gadhafi kết thúc 42 năm cầm quyền ở Libya với một cái chết thảm.

Ông Moammar Gadhafi. Ảnh: newsday.com.

Gadhafi chào đời vào năm 1942 trong một gia đình du mục nghèo thuộc bộ lạc Bedouin ở Sirte, một thành phố ven biển. Ông từng học địa lý tại Đại học Benghazi, nhưng sau đó từ bỏ để gia nhập quân đội.

Chàng sĩ quan đầy tham vọng trở thành người đứng đầu Libya ở tuổi 27 sau khi lãnh đạo một cuộc đảo chính quân sự không đổ máu để lật đổ vua Idris vào năm 1969. Gadhafi tự phong cho ông là “nhà lãnh đạo anh em”, “người dẫn đường của cách mạng” và “người bảo vệ hơn 6 triệu dân Libya”. Gadhafi từng có nhiều lời phát biểu đặc biệt, chẳng hạn ông cho rằng mình là "Vua của các vị vua châu Phi" hay là "lãnh tụ của toàn thể người Hồi giáo".

Sau khi nắm quyền, Gadhafi đề ra một triết lý chính trị dựa trên những tư tưởng của châu Phi, thế giới Ảrập và những người chống chủ nghĩa tư bản. Những tư tưởng ấy được ông hòa trộn với một số khía cạnh của đạo Hồi. Mặc dù Gadhafi cho phép tư nhân quản lý những công ty nhỏ, song chính phủ lại kiểm soát những doanh nghiệp lớn.

Cựu lãnh đạo Libya ngưỡng mộ cố tổng thống Ai Cập Gamal Abdel Nasser. Chủ nghĩa dân tộc và xã hội của Nasser cũng là thứ mà ông tôn sùng. Với tư cách là thành viên chủ chốt trong Phong trào Không liên kết trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh, Gadhafi cố gắng điều chỉnh hệ thống chính trị của Libya để nó có thể trở nên ưu việt hơn cả chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa tư bản.

Gadhafi đóng vai trò quan trọng trong quá trình kêu gọi thế giới Ả rập phản đối hiệp định hòa bình giữa Ai Cập và Israel vào năm 1978.

Sau khi một số quốc gia Ảrập xa lánh Libya vì quan điểm của Gadhafi đối với xung đột giữa Israel và Palestine, trọng tâm chính sách đối ngoại của ông chuyển từ thế giới Ảrập sang châu Phi.

Ông từng nảy ra ý tưởng thành lập “Hợp chủng quốc châu Phi” để toàn lục địa châu Phi dùng chung một đồng tiền, một quân đội và mỗi công dân có thể di chuyển tự do trên khắp lục địa.

Năm 1977, Gadhafi đổi tên nước thành Đại dân quốc Nhân dân Xã hội chủ nghĩa Ảrập Libya, đồng thời cho phép người dân bày tỏ quan điểm trong các đại hội nhân dân. Mặc dù vậy, nhiều người vẫn coi chính quyền của ông là thể chế độc tài quân sự. Họ cáo buộc ông kìm hãm xã hội dân sự và đàn áp không thương tiếc những người chống đối, theo Al-Jazeera.

Mối quan hệ của Gadhafi với phần còn lại của thế giới có thể được mô tả bằng từ “thất thường”. Trong rất nhiều năm, phương Tây coi Gadhafi là người hạ đẳng. Giới lãnh đạo phương Tây cáo buộc Gadhafi đứng đằng sau vụ đánh bom máy bay chở khách tại Lockerbie, Scotland khiến 270 người chết vào năm 1988. Đây có lẽ là sự kiện nổi tiếng và gây tranh cãi nhất liên quan tới hình ảnh Gadhafi trên trường quốc tế. Trong suốt nhiều năm, ông từ chối trách nhiệm trong vụ đánh bom máy bay, dẫn đến việc Liên Hợp Quốc cấm vận Libya và nhiều nước phương Tây coi Libya là quốc gia không thân thiện. Nhưng vào năm 2003, vị đại tá thừa nhận trách nhiệm trong vụ đánh bom Lockerbie và chấp nhận bồi thường cho thân nhân của các nạn nhân. Cũng trong năm đó khoảng cách giữa Libya với phương Tây được rút ngắn thêm sau khi Gadhafi tuyên bố từ bỏ toàn bộ kho vũ khí hủy diệt hàng loạt của ông.

Tình hình đang diễn biến theo chiều hướng thuận lợi thì tới tháng 9/2009, Gadhafi tới Mỹ lần đầu tiên để tham dự một phiên họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc. Theo dự kiến bài phát biểu của ông kéo dài 15 phút, nhưng cuối cùng ông nói hơn một giờ. Vị đại tá xé một bản sao Hiến chương Liên Hợp Quốc, nói Hội đồng Bảo an là một cơ quan khủng bố giống như Al-Qaeda, yêu cầu các nước đế quốc từng xâm lược châu Phi bồi thường 7,7 nghìn tỷ USD cho các nước thuộc địa cũ.

Vào tháng hai năm nay, chỉ vài tuần sau khi các cuộc biểu tình nổ ra trên đường phố khiến tổng thống của Tunisia và Ai Cập từ chức, cuộc nổi dậy chống Gadhafi đã bùng lên từ phía đông của đất nước.

Mấy ngày sau, Gadhafi dùng quân đội để trấn áp cuộc nổi dậy và tuyên bố trên truyền hình rằng ông sẽ truy đuổi những người chống đối trên mọi tấc đất, trong mọi ngôi nhà, trên mọi con đường. Ông ta gọi những người chống đối là "chuột" và khẳng định hành động của họ là hậu quả của việc dùng thuốc gây ảo giác. Bài phát biểu này đẩy sự căm phẫn của những người chống đối lên một nấc thang cao hơn, khiến làn sóng nổi dậy phát triển mạnh hơn. Xung đột vũ trang nhanh chóng biến thành nội chiến và với sự hỗ trợ của liên quân quốc tế do NATO chỉ huy, lực lượng chống đối dần chiếm thế thượng phong trên chiến trường.

Ngày 27/6, những hành động bắn giết dân thường của chính phủ Gadhafi được đưa lên Tòa án Hình sự Quốc tế. Sau đó cơ quan này ra lệnh bắt Gadhafi, một con trai của ông và người đứng đầu cơ quan tình báo quốc gia Libya vì tội ác chống lại loài người.

Các thành phố quan trọng của Gadhafi lần lượt rơi vào tay quân nổi dậy. Sau khi thủ đô Tripoli thất thủ, Gadhafi chạy về thành phố Sirte, quê hương của ông. Trong bài phát biểu trước khi quân nổi dậy tiến vào Tripoli, ông cáo buộc tình báo phương Tây câu kết với tổ chức khủng bố Al-Qaeda để phá hoại Libya.

Vào ngày 20/10, phe nổi dậy tuyên bố giải phóng hoàn toàn thành phố Sirte và bắt được Gadhafi khi ông đang ẩn bên trong những cống thoát nước bằng bê tông. Vài giờ sau họ tuyên bố ông đã chết. Đoạn video về cái chết của ông được phát rộng rãi trên toàn thế giới.

Việt Linh

Tại sao Gaddafi không đào thoát mà cố thủ ở Sirte

Cái chết của đại tá Gaddafi sẽ được xem là cái chết mang tính đại diện nhất cho sự sụp đổ của một chế độ độc tài trong thế kỷ 21. Cuộc đời của Gaddafi từ lúc lên hương cho tới lúc lụi tàn cũng sẽ trở thành một số phận điển hình về sự nghiệp và tham vọng chính trị.

Từ lúc lên đài quyền lực vào lúc 27 tuổi là một ấn tượng để đời, rất hiếm có người đàn ông nào trên đời đạt được, tới lúc hạ màn qua hình ảnh của một ông già bị đánh gục trên đường phố chính ra là một bi kịch.

So lại hai giai đoạn thời gian của cuộc đời còn đọng lại qua các đoạn phim trên youtube, thật khó mà tin rằng những diễn biến đó xảy ra trên một con người. Rồi những diễn biến về tính cách của Gaddafi từ lạnh lùng, điềm tĩnh, cương quyết vào lúc trẻ cho tới chu kỳ lập dị, xung động, cuồng điên vào lúc già cũng là một sự tha hóa về bản chất con người bị quyền uy làm hỏng. Tuổi trẻ lập công danh oanh liệt như thế mà về già thì điêu tàn thảm thiết dẫn đến sự sụp đổ tan tành.

"Bi kịch gia đình Gaddafi" với đủ mọi biểu tượng, màu sắc, âm thanh, ánh sáng và những ăn chơi "1001 đêm" của những đứa con trai Gaddafi cũng được xem như là chuyện cung đình Ả Rập hàng trăm năm xảy ra ngay trước mắt.

Gaddafi lúc trẻ vốn có nhiều ưu thế như ngoại hình, trí óc và mưu lược đem lại đỉnh cao quyền lực. Nhưng đó cũng là những yếu tố đưa đẩy ông ta vào trạng thái lập dị, tự ngưỡng mộ và tự yêu bản thân mình tới mức cuồng nhiệt.

Cùng với ưu thế gần như tuyệt đối về tài nguyên của đất nước Libya, Gaddafi đã biến nước này từ dân số ít ỏi trở thành quốc gia đối đầu trực tiếp với các cường quốc Tây Phương đông người lắm của gấp hàng trăm lần. Đây cũng là một kỳ tích hiếm có làm cho phe cộng sản và lực lượng cánh tả coi Gaddafi như là thần tượng.

Vang danh trên khắp thế giới và được sùng bái bởi những nhóm thủ hạ thân tín, Gaddafi sống trong trạng thái hoang tưởng cũng do nhận những thông tin sai lạc về cuộc sống bên ngoài do nhóm thủ hạ này đưa đến. Gaddafi tin rằng ông ta là kẻ tạo ra đất nước Libya. Nếu ông ta đã tạo ra được thì cũng có quyền huỷ diệt như các tiêu chuẩn chinh phạt thị uy sức mạnh của thời trung cổ. Cũng vì loại tâm lý này, Gaddafi suy nghĩ rằng đào tẩu khỏi Libya coi như chuốc lấy thất bại, sống cũng như chết rồi.

Nói một cách khác, Gaddafi cũng chính là nạn nhân của ông ta để làm cho kịch bản của cuộc đời này thêm phần trừu tượng và kịch liệt – một cá tính bất thường, kỳ quái không theo một quy ước nhất định và hợp lý nào.

Tuy nhiên, ở một góc độ khách quan khác, cho dù Gaddafi muốn đào thoát ra khỏi Libya thì ngay cả những nước thân thiện với Gaddafi như Nam Phi, Nga, Venezuela cũng không có khả năng che chở. Các nước này đã tìm cách phủ nhận thông tin về việc Gaddafi tị nạn. Cũng vì những lợi ích kinh tế lâu dài với người dân Libya mà các nước này không muốn đi ngược với trào lưu thế giới. Sự thật là các nước bênh Gaddafi gần đây còn phải mau mau thừa nhận hội đồng quốc gia Libya như là chính quyền đại diện.

Gaddafi về lại cố thủ ở quê nhà Sirte vì không còn nhiều lựa chọn khác. Gaddafi cũng tin rằng nơi này là căn cứ cuối cùng vì có những kẻ trung thành của bộ lạc sẵn sàng chết cho mình. Nhưng rồi, căn cứ bên bờ Địa Trung Hải này không thể thành lập được bởi vì số lượng lớn tiền bạc đã bị Tây Phương đóng băng. Binh lính bên mình của Gaddafi cũng do tiền bạc mua về từ các nước Phi Châu khác. Khi không có tiền thì không thể thu mua thêm lính.

Khi đến Sirte thì mới thấy rõ hiện trạng là những thành viên bộ lạc cũng đã không đợi Gaddafi mà đã tìm cách trốn khỏi nơi này.

Cuối cùng, căn cứ địa Sirte nơi Gaddafi từng mơ ước để trở thành thủ đô của Phi Châu thành ra là con đường chết.

Trần Đông Đức - RFA

Toàn cảnh kết cục đẫm máu của Gadhafi

Chính quyền chuyển tiếp Libya từng tuyên bố muốn bắt sống Gadhafi để xử những tội ác và xây dựng nhà nước dân chủ mới, nhưng cách những tay súng của họ hành quyết Gadhafi cho thấy con đường đến mục tiêu này còn đầy chông gai.

Đại tá Gadhafi và những thuộc hạ thân tín trốn trong một hầm chỉ huy ở thành phố quê nhà Sirte trong suốt 10 ngày cuối cùng. Trước sức tấn công của các binh sĩ chính quyền lâm thời (NTC), họ và những tay súng còn lại quyết định thực hiện một kế hoạch chạy trốn đầy mạo hiểm bằng đoàn xe gần 100 chiếc từ Quận 2 của Sirte. Trong đó 5 chiếc đi ở giữa chở Gadhafi và những cộng sự thân tín.

Theo một chỉ huy NTC trực tiếp truy kích đoàn xe là Abdul Rauf Mohammad, kế hoạch chạy trốn của Gadhafi là sử dụng các tay súng bắn tỉa và số súng hạng nặng còn lại để mở đường máu, yểm trợ cho nhóm 5 chiếc xe chở Gadhafi tẩu thoát. Đoàn xe định chia làm hai cánh, trong đó nhóm chính gồm 75 chiếc chạy theo đường lớn và nhóm còn lại cắt đường băng sa mạc hướng về phía nam.

Tuy nhiên đoàn xe của Gadhafi quá đông nên đã bị một máy bay chiến đấu Tornado của Anh dễ dàng phát hiện qua thiết bị do thám. Giới chức NTC và NATO nhận định có "mục tiêu giá trị cao" trong đoàn xe hùng hậu này nên phát lệnh tấn công. Lập tức "sát thủ trên không" là chiếc máy bay không người lái Predator của Mỹ được điều tới bắn tên lửa Hellfire khiến đoàn xe tan tác.

Cùng lúc, chiến đấu cơ Rafale của không quân Pháp cũng tới oanh tạc đoàn xe Gadhafi. Tại một vị trí cách đường chính khoảng 20 mét, cạnh một trạm điện hạ thế gần Sirte, hơn 15 chiếc xe bán tải gắn vũ khí hạng nặng thuộc đoàn xe Gadhafi bị cháy đen và nát vụn sau vụ oanh kích của máy bay NATO. Khoảng 50 người chết tại đây gồm một số thi thể cháy đen chỉ còn xương vẫn ngồi trên ghế xe.

Vụ hành quyết man rợ

Sau vụ oanh tạc, số còn lại trong đoàn xe bỏ chạy tứ tung tránh sự truy đuổi của lực lượng mặt đất. Theo các chiến binh NTC, Gadhafi bị thương và cầm theo một khẩu súng ngắn vỏ vàng tập tễnh bỏ chạy rồi chui vào một ống cống bê tông bên đường cố thủ. Một số vệ sĩ chạy theo Gadhafi nhưng lực lượng truy đuổi bằng xe đã theo sát và bắn chết 5 vệ sĩ cuối cùng của Gadhafi bên ngoài miệng cống.

Một chỉ huy quân NTC truy đuổi là Salem Bakeer kể lại: "Ban đầu chúng tôi bắn nhóm Gadhafi bằng súng phòng không từ trên xe nhưng không hiệu quả. Do đó chúng tôi nhảy khỏi xe để chạy bộ truy đuổi. Một trong những vệ sĩ của Gadhafi chạy ra ngoài ống cống khua khẩu súng trên đầu và xin đầu hàng. Nhưng ngay khi nhìn thấy chúng tôi anh ta lại nổ súng".

Cũng theo người trực tiếp chỉ huy truy bắt Gadhafi nói trên thì chính Gadhafi đã yêu cầu vệ sĩ cuối cùng của mình ngừng bắn và tay súng này đã cố tìm cách cứu cựu lãnh đạo Libya bằng cách hét to "Ông chủ tôi ở đây, Muammar Gadhafi đang ở đây, ông ấy bị thương".

Bakeer khẳng định ngay lập tức Gadhafi bị bắt sống với những vết thương ở chân và lưng. Cựu lãnh đạo Libya bị các tay súng NTC lôi đi khoảng 50 mét từ cửa cống tới một chiếc xe Jeep và quăng ông này lên phía mũi chiếc xe. Khi đó đám đông chiến binh vây quanh Gadhafi đã nổi điên và liên tục đánh vào mặt ông này.

Gadhafi, một ông già 69 tuổi bị lột hết áo, người đầm đìa máu, mang vẻ mặt hoảng loạn. Người từng tự phong là "Vua của các Vua châu Phi" này đã không nhận được bất cứ hành động ân xá nào. Câu cuối cuối cùng của Gadhafi là hỏi những người bắt mình: "Tôi đã làm gì các anh?" và xin họ "Đừng bắn! Đừng bắn!" để tha mạng. Nhưng các tay súng vẫn hành quyết tại chỗ Gadhafi với những viên đạn vào đầu và bụng.

Những chiến binh trực tiếp bắn chết Gadhafi đến từ thành phố Misrata, nơi từng là chiến trường ác liệt nhất trong 8 tháng nội chiến ở Libya. Họ nhồi xác Gadhafi lên sàn một chiếc xe cứu thương, vây quanh là các tay súng đang hồ hởi và chạy về thành phố Misrata quê nhà. Theo kênh truyền hình Al-Arabiya, xác của Gadhafi sau đó được đặt trên nóc một chiếc xe và diễu trên các con phố Misrata trong sự hò reo của đám đông xung quanh.

Khoảnh khắc đẫm máu cuối cùng của Gadhafi

Cửa cống bê tông nằm bên vệ đường, nơi Gadhafi và những vệ sĩ cuối cùng ẩn náu. Ảnh: AFP.

Sau khi bắn chết 5 vệ sĩ cuối cùng của Gadhafi ngay ngoài miệng cống, các tay súng NTC lôi ông này từ trong cống ra ngoài trong tình trạng bị thương. Ảnh: AP.

Một phần đoàn xe của Gadhafi bị máy bay tấn công cháy đen gần một trạm hạ thế ở Sirte.

Sau khi bị lôi ra từ ống cống, Gadhafi bị thương đầm đìa máu đang cố xin đám đông tay súng vây quanh tha mạng. Hình lấy từ một clip quay bằng điện thoại di động.

Các tay súng dùng vũ lực lôi Gadhafi trên đường, một số đánh vào mặt ông này trong tình trạng thương tích đầy mình.

Gương mặt hoảng loạn của Gadhafi trong vòng vây của đám đông đang hò hét.

Gadhafi vùng vẫy trong tuyệt vọng khi bị các thanh niên lôi trên đường và ấn lên mũi một chiếc xe bán tải. Một số liên tục đánh vào người cựu lãnh đạo Libya.

Gadhafi bị đè ngửa trên mũi chiếc xe.

Các tay súng truy đuổi và bắn chết Gadhafi đến từ thành phố Misrata. Họ nhanh chóng đưa xác ông này lên một chiếc xe cứu thương để chạy từ Sirte về Misrata ăn mừng.

Đám đông đông vây quanh xác Gadhafi và liên tục dùng điện thoại để chụp ảnh. Ảnh: AFP.

Xác Gadhafi được đặt trên sàn xe bê bết máu trên đường chạy về Misrata ngày 20/10.

Libya mới thời hậu Gadhafi

Sau khi Gadhafi bị "bắn chết như một con chó trên đường" theo mô tả của những người chứng kiến, tiếng súng nổ vang trời trên khắp các đường phố Libya để ăn mừng. Xe cộ cũng đồng loạt bóp còi để thể hiện sự vui sướng và nhiều người ôm nhau nhảy múa vì Gadhafi đã bị giết.

Chiến thắng của phe cách mạng tại Libya là nhờ sự hỗ trợ mang tính quyết định của lực lượng quân sự quốc tế do NATO đứng đầu, can thiệp vào Libya từ tháng 3/2011 với danh nghĩa bảo vệ thường dân bị chế độ Gadhafi đàn áp. Sau khi chế độ này bị lật đổ hồi tháng 8, các chiến dịch của NATO tại Libya vẫn tiếp tục nhằm hỗ trợ lực lượng nổi dậy xoá bỏ hoàn toàn quyền lực của Gadhafi.

Sự yểm trợ của NATO trong vụ hạ sát Gadhafi đã giúp NTC có thể tuyên bố chiến thắng hoàn toàn trong cuộc cách mạng của họ. Trong cuộc họp báo tối qua, thủ tướng Libya và đứng đầu NTC Mahmoud Jibril tuyên bố đã đến lúc khởi đầu một nhà nước mới. "Chúng tôi chờ đợi khoảnh khắc này từ rất lâu và Muammar Gadhafi đã bị tiêu diệt. Tôi nghĩ sự kiện này khiến người dân Libya nhận ra rằng đã đến lúc bắt đầu một Libya mới, đoàn kết, một dân tộc, một tương lai".

Gadhafi là lãnh đạo đầu tiên ở Bắc Phi và Trung Đông bị giết kể từ khi làn sóng "Mùa xuân Ảrập" nổ ra nhằm chấm dứt các chế độ độc tài và xây dựng một nền dân chủ trong khu vực. Libya cũng là quốc gia duy nhất trong làn sóng biểu tình có sự thay đổi chế độ nhờ sự can thiệp của quân đội nước ngoài. Trước đó các tổng thống kỳ cựu của Tunisia và Ai Cập đều lần lượt bị hạ bệ do các cuộc biểu tình rầm rộ của người dân trong nước.

Cái chết của Gadhafi đánh dấu việc quốc gia nhiều dầu mỏ Libya bước sang một trang sử mới, nhưng sự bất ổn chưa thể sớm chấm dứt trong tương lai gần. Phe vốn được coi là phiến quân nổi dậy trước đây đang là người lãnh đạo đất nước Libya với sự thiếu tổ chức thể hiện ở nhiều lĩnh vực. Với một chính quyền như thế họ lại phải đối mặt với thách thức tái thiết đất nước khổng lồ phía trước.

.....

Đình Nguyễn

 

Nguồn chính từ Vnexpress.net

Đã đăng:
Những quý tử khét tiếng nhà Gaddafi 
Fidel Castro xúi bậy Gaddafi "chiến đấu đến hơi thở cuối cùng
Libya phải tiễn bằng đạn, "cha già dân tộc" mới chịu ra đi! (tin tức+video)
"Ai khóc con chuột cống, đang bảo quản trong kho lạnh dành cho ...
*****