Gặp Lại thanh Hà bút danh Lại phiền Hà "thi sĩ"Chăn bò Đỉnh đèo Hải Vân

Gặp Lại thanh Hà bút danh Lại phiền Hà "thi sĩ"Chăn bò Đỉnh đèo Hải Vân Đấy là... thơ! Một câu thơ đắc địa tôi chộp được từ tập thơ chép tay của gã đàn ông làm nghề kinh doanh toa - lét trên ngọn Hải Vân. Hai mươi mấy năm vừa làm thơ, vừa lo chỗ “vệ sinh” cho thiên hạ qua lại con đèo bồng bềnh mây trắng trên dặm trường thiên lý Bắc Nam, chợt một ngày, người ta gặp gã ngẩn ngơ. Gã tiếc thương nhà vệ sinh đầu tiên do gã bán cả cơ nghiệp để gầy dựng trên đỉnh đèo bỗng chốc vắng tanh khi hầm đường bộ Hải Vân khánh thành...… Đỉnh đèo có một nhà thơ Mây bay mây lại lững lờ không bay. Lai lịch… “gã thơ” và cái toa lét đầu tiên trên đỉnh đèo Hải Vân Biển Lăng Cô nhìn từ đèo Hải Vân. Tên khai sinh của “gã thơ” là Lại Thanh Hà. Thời bao cấp xa xôi, Lại Thanh Hà là lái xe “quá cảnh” Cục 6 (chuyên vận tải hàng đi Lào). Thời ấy, chỉ nghe lái xe, lái tàu thôi là vô số gái nhà lành đã mê chứ đừng nói gì quá cảnh hay viễn dương. Hình ảnh các “chiến binh” Cục 6 với chiếc Zin 130 bụi bặm ngang tàng, tiêu tiền như đốt lá mít khô không chỉ là giấc mơ vời vợi của mọi chàng trai mà còn là thần tượng của các bà mẹ vợ tương lai khả kính. Lái xe quá cảnh cao giá đến mức, có chàng kỹ sư tốt nghiệp tận Liên Xô về, đẹp trai lồng lộng nhưng tìm mãi không ra vợ. Có người hiến kế, chàng kỹ sư liền mượn cái quần Jean, chiếc áo pull cùng đôi dép Lào loẹt quẹt của “bác tài” quá cảnh để đi kiếm vợ. Cưới hỏi xong xuôi, chuyện vỡ lở, bà mẹ vợ chửi đổng: “Sư nhà nó! Nó là kỹ sư thế mà dám bảo với bà là lái xe quá cảnh!”. Đầu những năm 1990, Cục 6 bắt đầu đi vào hạch toán kinh tế và ngưng ký kết hợp đồng vận chuyển với nước bạn Lào. Lại Thanh Hà về nhà với vợ và bắt đầu đếm đong túng khó.Vạ vật lay lắt mấy năm trời, khi vốn tiền cạn sạch – gã thơ đi đến một quyết định khiến “Mụ Mắm”, người vợ yêu quý phải rụng rời: Bán đất, bán nhà lấy tiền lên đỉnh Hải Vân xây “nhà vệ sinh” cho thiên hạ! Quan điểm trước sau như một của gã thơ Lại Thanh Hà là người ta có ăn có uống thì phải có… toa lét. Đỉnh đèo đẹp đẽ đến Hoàng đế Lê Thánh Tông xưa phải dừng gót vi hành mà ngự lãm thì xe cộ nào ra Bắc vào Nam chẳng đậu lại cho khách xuống chơi. Có chơi, có nghỉ thì tất nhiên phải có “nhu cầu ấy”. Bậy bạ nơi con đèo bồng bềnh mây trắng thì còn ra thể thống gì. Toa - lét là đắc sách, lấy lỗ làm lãi, một vốn vạn lời ! Mụ Mắm sờ trán chồng và cũng ngay lập tức đi đến quyết định “tách tình” – tài sản chia, con cái cũng chia, ai đi đường nấy… Căn nhà cấp 4 cùng với đất đai bán được 3 cây vàng, Mụ Mắm cầm đi một nửa, còn nửa kia, gã thơ bước thấp bước cao lên đỉnh đèo, đem xác phàm cùng cái đầu nóng kế mưu sinh – trằn lưng bạt cả vạt núi rộng non hec ta, xây công trình nhà vệ sinh. Giá cho mỗi lần “ vào” “ra” được gã thơ ấn định: Tây 1.000 , ta 500 (đồng). Ở đời, cái chuyện vệ sinh cá nhân bị dồn nén trên xe khó chịu bao nhiêu đến khi được giải quyết, mà lại giải quyết đúng nơi đúng chỗ, sạch sẽ đàng hoàng mới thấy đáng đồng tiền bát gạo.Giá ấn định như thế nhưng lắm khi khách Tây khoái quá, cứ đưa nguyên cả tờ USD mà “no” cần thối lại… Khi công trình toa - lét mỗi ngày đón vài trăm khách Tây – ta, thì cũng là lúc Mụ Mắm hiểu ra chí sinh nhai của chồng, bồng con quay về nối lại đường tơ, chung lưng đấu cật kinh doanh nghề hạ tiện bần cùng nhưng vô cùng rạng rỡ trên đỉnh Hải Vân Quan… Người ở lại đỉnh đèo Thi sĩ Lại Thanh Hà bên con ngựa Mit của mình. Tên khai sinh của gã thơ là Lại Thanh Hà nhưng phần vì cả đời cứ tự mua chuốc lấy “sự phiền”, phần vì cái tên ấy sạch sẽ quá, trơn tru quá – so với thân hình cục mịch và cái nghề hạ tiện nên trong một đêm vằng vặc sao giăng, Lại Thanh Hà sửa chút lễ mọn – nắm xôi, con gà – đổi chữ lót từ “Thanh” ra “Phiền”. Con đèo bồng bềnh mây trắng không còn anh lái xe quá cảnh Cục 6 sa cơ, một thời đánh đáo bằng vàng Lại Thanh Hà mà chỉ có thi nhân Lại Phiền Hà – chủ nhân tòa toa - lét đầu tiên đầy kiêu hãnh. Gã thơ kiêu hãnh vì tên mới của mình và cũng kiêu hãnh đặt tên con –đứa là “ Bờm”, đứa “ Bớp”, đứa nữa… “ Bợm”. Tôi hỏi gã thơ, sao gọi vợ là Mắm, gã thủng thẳng đưa ra 4 tiêu chuẩn – gầy như mắm, hay nhăn như mắm và… kiết (lỵ) như mắm! Gọi thế nhưng gã một mực tôn trọng và yêu quý vợ. Bằng chứng là Mụ Mắm đã được gã tôn vinh thành “Mắm đại ca”. Cô con gái út ra đời được gã đặt cho cái tên nghe như khúc nhạc tươi vui là “Tèn Ten”. Tèn Ten là niềm vui vô bờ của gã thơ – khi “doanh nghiệp toa – lét” làm ăn tấn tới. Tiền kinh doanh toa - lét được Lại Phiền Hà đem tậu một lúc hàng chục mét đất mặt tiền ngay dưới chân đèo xây ngôi nhà mới với tấm biển đúc xi măng mang dòng chữ nổi: “Ngôi nhà hoàn thành ngày… tháng… năm… Chủ nhân – Lại Thanh Hà”. Dòng chữ nổi oanh liệt là thế nhưng chưa thể nào oanh liệt bằng cùng một lúc trong ngôi nhà mới, gã thơ cho xây đến 8 cái toa - lét. Nhân loại không thể sống đàng hoàng mà không có toa - lét. Đấy là triết lý của gã thơ họ Lại. Khi hầm đường bộ Hải Vân khánh thành, xe cộ qua đèo chỉ lèo tèo ngày mươi chiếc, Lại Phiền Hà ngơ ngẩn vài ngày rồi lại săm soi chăm chút cái toa - lét . Khách của gã vẫn còn. Đấy là những chiếc xe chở đầy du khách. Không ai bỏ con đèo như chốn bồng lai bồng bềnh mây trắng. Lại Phiền Hà làm thơ nhưng cũng là con người quyết đoán. Ngay cả khi chưa có một dự án du lịch nào tận dụng những giá trị thắng tích, nhân văn của đèo Hải Vân thì tự gã đã lên kế hoạch xây thêm toa - lét trên đỉnh đèo. Lại Phiền Hà còn mong mỏi được thầu công trình toa - lét ở hai đầu hầm đường bộ. Gã thơ không hiểu nổi vì sao người ta có thể làm được việc vĩ đại là khoan xuyên lòng núi, bật đèn sáng trưng cho xe cộ chui qua mà lại quên cái việc bé bỏng là xây ở hai đầu hầm hai cái nhà vệ sinh cho thiên hạ có chỗ có nơi “trút bầu tâm sự” một cách lịch sự và đảm bảo không ô nhiễm môi trường?  DƯƠNG THANH TÙNG